TSSB: Belirtileri, Tanı, Sebepler, Tedavi ve Başa Çıkma
İçindekiler:
- Tanım
- Kim etkilendi
- TSSB Çeşitleri
- okul öncesi
- Dissosiyatif
- Gecikmeli Başlangıç
- karmaşık
- belirtiler
- 1) Yeniden yaşamak:
- 2) Kaçınma:
- 3) Hiperarousal:
- 4) Olumsuz Düşünceler ve İnançlar
- Teşhis
- Başa Çıkma
- Tedavi seçenekleri
- Çocuklarda
- Sevdiklerinize
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (Sağlık: Akıl Sağlığı) (Psikoloji / Akıl Sağlığı) (Aralık 2024)
Travmatik bir olay geçirmiş olan insanlar kendilerini olayın yaşanmasından çok sonra duygusal zorluklarla karşı karşıya bulabilirler.
İnsanların travma sonrası duygusal zorluklar yaşaması yaygın olsa da, iyileşmeye devam ettikçe semptomları zaman içinde yoğunluğu azaltabilir. Bununla birlikte, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile mücadele eden insanlar kendilerini ciddi sıkıntılarına neden olmaya devam eden semptomlar yaşarken bulurlar.
Tanım
Mevcut Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı olan DSM-5, klinik profesyonellerin zihinsel sağlık durumlarını teşhis etmek için kullandıkları bir el kitabıdır. Daha önceki yıllarda, TSSB kaygı ile ilgili koşullar kategorisine girmiştir. El kitabının şu anki sürümü travma sonrası stres bozukluğunu travma ve stres etkisine bağlı bozukluklar kategorisine yerleştirmiştir.
Travma sonrası stres bozukluğu, travmatik bir olayın yaşanmasından sonra, tek bir izole olay veya daha kronik ve tekrarlayan travmatik deneyimlerden sonra gelişebilir. Kişinin sosyal etkileşimlerinde, çalışma yeteneklerinde veya diğer önemli çalışma alanlarında klinik olarak önemli bir rahatsızlığa veya bozulmaya neden olan çeşitli duygusal rahatsızlıklar ve belirtiler TSSB ile ilişkilidir.
Kim etkilendi
Şu anda Amerika Birleşik Devletleri'nde TSSB ile yaşayan 8 milyon civarında insan olduğu tahmin ediliyor. Bu sayılar cinsiyet, travmaya duygusal tepki ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir.
Toplamda, insanların yüzde 7 ila 8'inin yaşamları boyunca bir noktada TSSB yaşayacağı tahmin edilmektedir.
ABD'deki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 70'i hayatlarında en az bir kez travmatik bir olay yaşadığını bildirdi. Bunu akılda tutarak, travmatik bir olay yaşayan çoğu insanın TSSB geliştirmeyeceğini not etmek önemlidir.
TSSB geliştirme ihtimaline katkıda bulunabilecek bazı faktörler aşağıdakileri içerir:
- Zihinsel veya fiziksel sağlık durumu
- Travma sırasındaki duygusal tepki
- Travma türü
- Cinsiyet (çalışmalar, kadınların TSSB'ye sahip olma ihtimalinin iki katı olduğunu göstermiştir)
- Yaş
- Medeni hal
- Duygusal destek sistemi
- Travma sonrası ek stresör deneyimi
TSSB Çeşitleri
TSSB tanısında belirli tanımlayıcılar bulunabilir, bu da TSSB'nin daha geniş tanısından farklı kılan farklı özelliklerin olduğu anlamına gelir. Bu belirticilerin bazıları DSM-5'te aşağıdakiler dahil olmak üzere tanımlanmıştır:
- Dissosiyatif
- Gecikmeli başlangıç / ifade
okul öncesi
Klinisyenler için tanı kılavuzunun en son güncellemesinde yapılan değişikliklerden biri altı yaş ve altı çocuklar için spesifik TSSB semptomlarının dahil edilmesidir. Çocuklar travmatik olaylara tanık olduklarında ve yaşadıklarında, onlar da olaydan sonra duygusal olarak üzücü semptomlar yaşayabilirler. Tıpkı yetişkinlerde (ve altı yaşından büyük herkes) olduğu gibi küçük bir çocuğun TSSB tanısı alabilmesi için karşılanması gereken bazı kriterler vardır.
Dissosiyatif
TSSB tanısı içindeki ayrıştırıcı belirleyici, kalıcı veya tekrarlayan duyarsızlaşma veya derealizasyon semptomlarının varlığını ifade eder. Duyarsızlaşma, birisinin kendi bedeninin dışından gözlemleyerek kendilerine gözlemci gibi bir şey yaşadığı anlamına gelir. Derealizasyon, etrafınızdakilerin gerçek olmadığını, neredeyse tanımadığınız ve etrafınızdaki dünyayla bağlantınız kopmuş gibi hissetmek demektir.
Gecikmeli Başlangıç
Gecikmeli başlama terimi, yakın zamanda DSM-5'teki gecikmeli ifadeye değiştirildi. Her ne kadar bu belirli belirteci olan insanlar TSSB için gerekli kriterleri yerine getirseler de, kriterler travmatik olaydan en az altı aya kadar tam olarak yerine getirilmemiştir. Bir kişi bazı semptomların başlangıcını ve ekspresyonunu daha çabuk yaşayabilir, ancak tanı için tam semptom kriterleri bu altı ay sonrasına kadar karşılanmayabilirdi.
karmaşık
Bazen insanlar, örneğin korkunç bir araba kazası ya da silah zoruyla soyulma gibi akut travma olayları yaşayabilirler. Bunlar akut olarak kabul edilirdi, çünkü tekrar eden deneyimler olma ihtimali yoktur. Aile içi şiddet, cinsel istismar ya da çocukluk ihmali gibi daha fazla tekrarlanabilecek başka travmatik olaylar da var. Kişi olayı tekrar tekrar ve tekrar tekrar deneyimleyecek. İnsanlar bu tür daha fazla kronik travma yaşadıklarında, bazen karmaşık TSSB olarak da adlandırılır.
belirtiler
Yaşamları boyunca travmatik bir olay yaşayacak birçok insan olmasına rağmen, pek çoğu TSSB geliştirmeyecek. Travma sonrası stres bozukluğu ile doğru şekilde teşhis konması için tanısal kriterler olarak adlandırılan birisinin yaşaması gereken bazı belirtiler vardır. TSSB semptomları aşağıdakileri içeren dört ayrı gruba ayrılır:
1) Yeniden yaşamak:
- Travmatik bir olayla ilgili sık sık üzen düşünceler veya anılar.
- Tekrarlayan kabuslar görmek
- Olay tekrar yaşanıyormuş gibi hissediyorum, bazen geri dönüş denir
- Olay hatırlatıldığında güçlü bir sıkıntı hissi
- Artan kalp atış hızı veya terleme gibi fiziksel olarak duyarlı olmak, olayı hatırlattığında.
2) Kaçınma:
- Travma olayıyla ilgili düşünceler, duygular veya konuşmalardan kaçınmak için çaba sarf etmek
- Size travmatik olayı hatırlatan yerlerden veya insanlardan uzak durmaya çalışıyorum
- Travmatik olay hakkında düşünmek için çok zaman ayırmaya çalışın
3) Hiperarousal:
- Düşmekte ya da uykuda kalmakta zorlanıyorsanız
- Daha fazla huzursuz hissetmek veya öfke patlaması yaşamak
- Konsantre olmakta zorluk çekmek
- Sürekli olarak kendini güvende hissetmek ya da tehlikeye girmek, her köşeye gizlice yaklaşmaktır.
- Ürkek veya kolayca ürküyor
4) Olumsuz Düşünceler ve İnançlar
- Travmatik olayın önemli kısımlarını hatırlamakta zorlanıyoruz
- Önemli, bir zamanlar olumlu olan faaliyetlere ilgi kaybı
- Diğerlerinden uzak hissetmek
- Mutluluk ya da aşk gibi olumlu duyguları olan zorluklar yaşamak
- Hayatınız kısa kesilmiş gibi hissetmek
Bu semptomların çoğu, vücudumuzun strese verdiği doğal tepkinin aşırı bir versiyonudur. Vücudumuzun mücadele veya uçuş tepkisi olarak bilinen tehdit ve tehlikeye karşı doğal tepkisini anlamak, TSSB'nin belirtilerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Teşhis
TSSB tanısı alabilmek için tüm bu belirtilere sahip olmanız gerekmez. Aslında, nadiren TSSB olan bir kişi yukarıda listelenen tüm belirtileri yaşar. TSSB tanısı almak için her kümeden yalnızca belirli sayıda belirtiye ihtiyacınız vardır.
Teşhis için ek gereksinimlerin, travmatik olaya başlangıçta nasıl tepki verdiğiniz, belirtilerinizi ne kadar süredir yaşadığınız ve bu belirtilerin yaşamınıza ne ölçüde müdahale ettiği gibi değerlendirilmeleri gerekir. Doğru bir TSSB tanısı için, bu tür şeyleri kalifiye bir ruh sağlığı uzmanı ile gözden geçirmeniz gerekir.
TSSB: Belirtileri ve TanıBaşa Çıkma
TSSB semptomlarının üstesinden gelmek zor olabilir ve bunun sonucunda TSSB'li birçok kişi alkol veya uyuşturucu kullanımı veya kasıtlı kendine zarar verme gibi sağlıksız başa çıkma stratejileri geliştirmeye duyarlı olabilir. Bu riskler nedeniyle, TSSB belirtilerinizi yönetmek için bir takım sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmek önemlidir. Yaşamınıza dahil etmek için çalışabileceğiniz başa çıkma stratejileri şunları içerir:
- Kaygı ile nasıl başa çıkılacağını öğrenme
- Duygularınızı yönetmenin sağlıklı yollarını bulma
- Hoş olmayan düşünce ve hatıralarla nasıl başa çıkılacağını öğrenmek
- Uyku sorunlarını yönetme
- TSSB tetikleyicileri ile tanımlayabilme ve baş edebilme
- Geri dönüşleri ve ayrışmayı yönetme
Tedavi seçenekleri
İnsanların TSSB belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olmak için bir dizi psikolojik tedavinin etkili olduğu bulunmuştur. Bunlardan bazıları:
- Bilişsel davranışçı terapi TSSB için (CBT) durumları, düşünceleri ve duyguları değerlendirme ve bunlara cevap verme şeklinizi değiştirmeye ve ayrıca düşüncelerinizden ve duygularınızdan kaynaklanan sağlıksız davranışlara odaklanır.
- Maruz kalma terapisi TSSB için korku, endişe ve kaçınma davranışınızı tamamen yüzleşerek ya da korktuğunuz düşünce, duygu veya durumlara maruz bırakarak azaltmayı amaçlayan davranışsal bir tedavi yöntemidir.
- Kabul ve taahhüt tedavisi Acımızın duygusal acı deneyiminden değil, o acıdan kaçınmaya çalıştığımız fikrine dayanan davranışsal bir tedavidir. Temel hedefi, acılardan kaçmaya ya da kaçınmaya çalışmamaya odaklanırken iç deneyimlerinizi yaşamaya açık ve istekli olmanıza yardımcı olmaktır, çünkü yapmak imkansızdır, bunun yerine anlamlı bir yaşam sürdürmeye odaklanır.
- Göz hareketi duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR) travma hakkında düşünmeyi içeren ve ileri geri hareket eden bir ışık ya da parmak gibi bir dış uyaranlara dikkat ederken, TSSB tedavisi için oldukça etkili bir terapidir. Travma ve daha olumlu düşünme arasında yeni bağlantılar kurmana yardımcı olur.
Çocuklarda
Çocuklar, travma sonrası stres bozukluğunun zorluklarına karşı bağışıklık kazanmazlar. Ulusal Çocuk Travmatik Stres Enstitüsü (NCTSI), çocukların üçte ikisinden fazlasının 16 yaşına kadar en az bir travmatik deneyim yaşadığını belirtmektedir. Ayrıca, yaralananların yüzde 19'unun ve fiziksel olarak hasta olan gençlerin yüzde 12'sinin TSSB olduğu tahmin edilmektedir.. Potansiyel travmatik deneyimlerin örnekleri aşağıdakileri içerebilir:
- Psikolojik, fiziksel veya cinsel taciz
- Topluluk veya okul şiddeti
- Aile içi şiddete tanık olmak veya yaşamak
- Doğal afetler
- terörizm
- Ticari cinsel sömürü
- Sevilen birinin ani veya şiddetli kaybı
- Hayatı tehdit eden hastalık veya kaza
Çocuklar, deneyimlerini işleme koymada ve travmanın kalıcı duygusal etkisiyle başa çıkmada daha zor bir zaman geçirebildiklerinden, çocuklara (bakıcılar, akrabalar, vb.) Çocuklara deneyimleri hakkında konuşma fırsatı sağlama konusunda destek vermek önemlidir. Çocuğun iyileşmesinin ve iyileşmesinin kritik bir parçası destek sistemidir. Güçlü bir destek sistemine sahip olmak ve travma ile bilgilendirilmiş bakıma erişim, sağlıklı başa çıkma ve genel iyileşme için şarttır.
Sevdiklerinize
TSSB ile sevilen birini desteklemenin yollarını bulmak bir mücadele olabilir. Yapabileceğiniz en yararlı şeylerden biri travma sonrası stres bozukluğu ile yaşamanın semptomlarını ve zorluklarını öğrenmektir. Sevdiklerinizin neler yaşayabileceğine aşina olmak, şefkat ve anlayışın artmasına yardımcı olabilir ve zorlukları hakkında konuşmayı kolaylaştırır.
Sevdiklerinizi eğitimli bir profesyonelden yardım almaya davet etmek ve teşvik etmek çok önemlidir. TSSB'nin advers olmayan semptomları zamanla daha şiddetli hale gelebildiğinden, sevdiklerinize iyileşme sürecine başlamak için yararlı kaynaklar bulmalarında yardım etmek önemlidir.
Sevdiklerinize deneyimleri hakkında sorular sormaktan korkmayın ve aktif olarak dinlemeye açık olun. Herhangi bir şeyi "düzeltmeniz" beklenmez, yalnızca sevdiğiniz bir alanın yargılama veya eleştiri korkusu olmadan açıkça konuşmasına izin verin.
Doktorunuzdan veya ruh sağlığı uzmanınızdan TSSB tedavisinde uzmanlaşmış bir kişiye tavsiye veya tavsiye isteyin.
TSSB Nasıl Teşhis Edilir? Bu sayfa faydalı oldu mu? Geri bildiriminiz için teşekkürler! Endişelerin neler? Makale Kaynakları- Amerikan Psikiyatri Birliği (APA). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı. 5th ed. Washington, DC: 2013.
- Pai A, Suris AM, Kuzey CS. Travma Sonrası Stres Bozukluğu DSM-5: Tartışma, Değişim ve Kavramsal Hususlar. Avcı SJ, ed. Davranış bilimleri. 2017, 7 (1): 7. doi: 10,3390 / bs7010007.
- ABD Gazileri İşleri Dairesi. DSM-5 TSSB Teşhisi için Kriterler. TSSB: Ulusal TSSB Merkezi. 23 Şubat 2016 tarihinde güncellendi.
- ABD Gazileri İşleri Dairesi. TSSB ve DSM-5. TSSB: Ulusal TSSB Merkezi. 22 Şubat 2018’de güncellendi.
- ABD Gazileri İşleri Dairesi. TSSB tedavisi. TSSB: Ulusal TSSB Merkezi. 18 Ağustos 2017 tarihinde güncellendi.
Serebral Palsi: Belirtileri, Nedenleri, Tanı, Tedavi ve Başa Çıkma
Serebral palsi genellikle hamilelik veya doğum sırasında meydana gelen bir beyin hasarından kaynaklanır ve denge, duruş, yürüme ve hareket ile ilgili zorluklarla sonuçlanır.
Ebola: Belirtileri, Nedenleri, Tanı, Tedavi, Başa Çıkma
Ebola virüsü hastalığı, ağırlıklı olarak Orta ve Batı Afrika'da yaşayan insanları etkileyen nadir fakat ölümcül bir enfeksiyondur.
Epilepsi: Belirtileri, Nedenleri, Tanı, Tedavi ve Başa Çıkma
Epilepsi, beyindeki düzensiz elektriksel uyarılar ve aktiviteden oluşan ve farklı nöbet tiplerine neden olan nörolojik bir hastalıktır.